Μάθετε τα πάντα για την χοληστερίνη

Η χοληστερίνη:

Η χοληστερίνη είναι μία ουσία που βρίσκεται φυσικά στο σώμα και είναι σημαντική για την καλή λειτουργία κάθε κυττάρου.  Το σώμα χρησιμοποιεί τη χοληστερίνη για να παρασκευάσει ζωτικά συστατικά, όπως βιταμίνη D και ορισμένες ορμόνες.

Η περισσότερη χοληστερίνη παράγεται στο ήπαρ και μία μικρή ποσότητα προέρχεται απο την διατροφή μας.  Υπερβολικά μεγάκη πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών (τα κακά λιπαρά) μπορούν να αυξήσουν την χοληστερίνη ενώ η αντικατάσταση των κορεσμένων με ακόρεστα λιπαρά ( τα καλά λιπαρά) μπορεί να διατηρήσει τα επίπεδα χοληστερίνης χαμηλά.

Η χοληστερίνη προκαλεί πρόβλημα μόνο αν τα επίπεδα της στο αίμα σας είναι υπερβολικά υψηλά.  Εαν έχετε περισσότερη χοληστερίνη απ' ότι χρεάζεται το σώμα σας, μπορεί να δημιουργηθεί συσσώρευση λιπαρών αποθέσεων στις αρτηρίες σας, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την υγεία της καρδίας σας.

Έλεγχος επιπέδου χοληστερίνης:

Η εξακρίβωση του επιπέδου χοληστερίνης στο αίμα είναι μια από τις πιο έγκυρες εξετάσεις για να διαπιστωθεί αν υπάρχει μεγαλύτερη απο την επιθυμητή ποσότητα λιπών στο αίμα και επίσης, είναι ένα πρώτο βήμα για να αξιολογηθεί η σοβαρότητα της κατάστασης.  Η λήψη αίματος είναι μια απλή διαδικασία που δεν χρεάζεται ειδική προετοιμασία.  Είναι καλό όμως να απέχει το άτομο για 48 ώρες απο την λήψη οποιουδήποτε οινοπνευματώδους ποτού, το μεσημέρι της προηγούμενης μέρας να μην καταναλώσει παχιά κρέατα, βούτυρο και γλυκά και το τελευταίο γεύμα να γίνει τουλάχιστον 10-12 ώρες πριν από την αιμοληψία.  

Παράγοντες χοληστερίνης:

Η άυξηση των επιπέδων της χοληστερίνης, οφείλεται σε πολλούς παράγοντες κινδύνου.  Μερικοί από αυτούς δεν είναι τροποποιήσιμοι.

Τροποποιήσιμου είναι οι παράγοντες που μπορούμε να επηρεάσουμε θετικά (η αρνητικά) με αυτενέγεια, γιατί δεν σχετίζονται απόλυτα με την κληρονομικότητα, το φύλο, την ηλικία και ως ένα βαθμό το περιβάλλον όπου ζούμε, π.χ. η δίαιτα και η άσκηση, που μπορούν να τροποποιηθούν έτσι ώστε να μειώσουμε τα επίπεδα της χοληστερίνης.  Στο χέρι μας επίσης, είναι εάν θα κόψουμε το κάπνισμα (μείωση κινδύνου) η θα συνεχίσουμε να καπνίζουμε συνεχώς (αύξηση κινδύνου).  Παράλληλα, είναι στο χέρι μας και η πρόληψη, η έγκυρη διάγνωση και η σωστή αντιμετώπιση σχεδόν οποιασδήποτε ασθένειας.

Προδιαθέσιμοι παράγοντες χοληστερίνης:

Συχνά η υψηλή χοληστερίνη είναι κληρονομική.  Το οικογενειακό ιστορικό, η εθνικότητα, το φύλο, και η φυλή μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα χοληστερίνης.

• Ηλικία: Τα επίπεδα της χοληστερίνης συνήθως αυξάνονται τόσο στους άντρες (άνω των 45 ετών) όσο και στις γυναίκες (περίπου απο την ηλικία των 20 ετών).  Για το λόγο αυτό συνιστάται ο έλεγχος των επιπέδων χοληστερίνης κάθε 5 χρόνια μετα την ηλικία αυτή, αλλά και νωρίτερα, εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρδιακών προβλημάτων.  Ακόμη, συνιστάται ο έλεγχος για τις γυναίκες που είναι πάνω από 55 ετών η με πρώιμη εμμηνόπαυση χωρίς θεραπεία υποκατάστασης, με οιστρογόνα.
• Φύλο: Οι γυναίκες τείνουν να εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα HDL (καλής χοληστερίνης) από τους άντρες, γεγονός το οποίο θεωρείται μια απο τις αιτίες που οι γυναίκες προσβάλλονται λιγότερο από καρδιακές παθήσεις.  Ωστόσο μετά την εμμηνόπαυση, τα επίπεδα της LDL (κακής χοληστερίνης) αυξάνονται και ο κίνδυνος καρδιακών νοσημάτων εξισώνεται μεταξύ ανδρών και γυναικών.
• Υπερθερμιδική δίαιτα: Μια υπερθερμιδική δίαιτα που περιλαμβάνει πολλά κορεσμένα λίπη (ζωικά λιπαρά) και χοληστερίνη, μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της χοληστερίνης μας στο αίμα.  Οι ειδικοί συνιστούν ότι η μέγιστη ημερήσια ποσότητα χοληστερίνης δεν πρέπει να ξεπερνά τα 300 mg την ημέρα (ισοδύναμη με αυτή ενός βρασμένου αυγού).
• Σωματικό βάρος: Τα υπέρβαρα άτομα συνήθως εμφανίζουν υψηλά επίπεδα LDL χοληστερίνης και χαμηλά επίπεδα HDL.  Έτσι, ο έλεγχος των προσλαμβανόμενων θερμίδων είναι το ίδιο σημαντικός όπως και ο έλεγχος του προσλαμβανόμενου λίπους.
• Άσκηση: Η φυσική δραστηριότητα αυξάνει τα επίπεδα HDL χοληστερίνης.  Τα άτομα που κάνουν γενικά καθιστική ζωή έχουν αυξημένα επίπεδα LDL χοληστερίνης.
• Κάπνισμα: Το κάπνισμα είναι ισχυρός παράγοντας κινδύνου, ακόμα και με ελάχιστο κάπνισμα 1-4 τσιγάρων την ημέρα και ανεξάρτητα από την περιεκτικότητα σε νικοτίνη.
• Υπερκατανάλωση οινοπνεύματος: Η υπερκατανάλωση οινοπνεύματος, εκτός από τις άλλες σοβαρές συνέπειες, μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της LDL χοληστερίνης.  Ωστόσο, όμως υποστηρίζουν ορισμένοι ειδικοί, η μέτρια κατανάλωση οινοπνεύματος μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της LDL χοληστερίνης και να μειώσει το κίνδυνο εμφάνισης στενιαίας νόσου.
• Άγχος: Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι το σώμα μας παράγει περισσότερη χοληστερίνη όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση άγχους.  Σύμφωνα με τους ερευνητές, τόσο η προσωπικότητα, όσο και ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε το άγχος, επηρεάζει τα επίπεδα της χοληστερίνης μας.  Σε καταστάσεις έντονου άγχους, η ολική και η LDL χοληστερίνη αυξάνονται, η καρδιακή συχνότητα αυξάνεται και το σώμα απελευθερώνει περισσότερα λιπαρά στην κυκλοφορία του αίματος.  Παρόλο που το άγχος είναι υποκειμενικό (μία κατάσταση που προκαλεί άγχο σε ένα άτομο, δεν αγχώνει κάποιο άλλο), είναι ωστόσο αναπόφευκτο και όλοι  μας αντιμετωπίζουμε αγχώδεις καταστάσεις σε διαφορετικές στιγμές της ζωής μας.
• Συνέπειες και θεραπεία: Συνέπειες υπερχοληστεριναιμίας είναι η αρτηριοσκλήρυνση, η στεφανιαία νόσος και το εγκεφαλικό επεισόδιο.  Η θεραπεία της κυρίως είναι η σωστή διατροφή και η άσκηση ενώ πολύ βασικό ρόλο παίζει και η φαρμακοθεραπεία.  Ο συνδιασμός κατάλληλης διατροφής  και άσησης έχει συνεργατικά αποτελέσματα και τα μεγιστοποιεί.  Αν κάνετε μόνο άσκηση, χωρίς να προσέχετε τη διατροφή σας ή εάν προσέχετε τη διατροφή σας χωρίς να ασκήστε, τα αποτελέσματα μπορεί να μην δικαιώσουν τις προσδοκίες σας.

Η επιστήμη μας έχει δώσει τα διαγνωστικά εργαλεία και τις γνώσεις για να προλάβουμε να αντιμετωπίσουμε δυσάρεστες καταστάσεις που αφορούν την υγεία μας.  Παράλληλα, η φύση μας έχει δωρίσει απλόχερα τα "φάρμακα" που χρεαζόμαστε: κατάλληλες τροφές και συστηματική άσκηση.  Αυτό που μένει σε εμάς είναι η ορθή εφαρμογή της επιστημονικής γνώσης και συνετή χρήση των φυσικών "φαρμάκων".